Zeven veelgestelde vragen over de oudedagsverplichting (ODV)

Als je pensioen in je eigen vennootschap opbouwde, kon je dit pensioen in 2017, 2018 of 2019 fiscaal voordelig afkopen, premievrij voortzetten of omzetten in een oudedagsverplichting (ODV). Ongeveer 53.000 ondernemers hebben hun pensioen omgezet in een ODV. Misschien ben jij er een van. In dit bericht delen we zeven antwoorden op veelgestelde vragen over de ODV.

1. Wat is een oudedagsverplichting (ODV)?

Bij de omzetting van je pensioen in een ODV heb je je pensioen in eigen beheer fiscaal geruisloos (zonder tussentijdse belastingbetaling) verminderd van de hogere commerciële waarde naar de lagere fiscale waarde en vervolgens omgezet in een ODV. Je ontvangt de eerste ODV-uitkering uiterlijk op het moment dat je de AOW-gerechtigde leeftijd plus twee maanden hebt bereikt. Als hoofdregel ontvang je 20 gelijke jaarlijkse termijnen.

2. Kun je de uitkeringsperiode van de ODV aanpassen?

Ja, dat kan. Je mag de ODV-uitkeringen maximaal vijf jaar voor je AOW-gerechtigde leeftijd laten ingaan. Deze jaren tel je dan op bij de uitkeringsduur van 20 jaar zodat de uitkeringsduur dan (maximaal) 25 jaar is.

3. Kan je de ODV elders onderbrengen en dan je bv ontbinden?

Ja, dat kan. Je kunt de ODV op enig moment geheel of gedeeltelijk overdragen aan een verzekeraar of bank. Bij deze uitvoerder moet je dan een fiscaal toegestane lijfrente aankopen. Dit kan ook in de uitkeringsfase en – vanaf medio 2022 – zelfs meer dan vijf jaar na bereiken van de AOW-leeftijd.

Door een lijfrente aan te kopen kun je onder omstandigheden mogelijk de uitkeringsduur zelfs verkorten. De impact hiervan op je financiële planning kunnen wij uiteraard voor je doorrekenen.

4. Wordt de ODV jaarlijks geïndexeerd?

Ja. De ODV wijzigt jaarlijks. Dit geldt zowel in de opbouwfase als in de uitkeringsfase. Hiervoor wordt aangesloten bij het U-rendement. In jaren waarin het U-rendement negatief is, neemt de ODV-verplichting af. Dat was van juli 2019 tot en met maart 2022 het geval. De ODV-uitkering daalt dan. Wanneer het U-rendement positief is, neemt de ODV-uitkering toe. Vanaf april 2022 is het U-rendement weer 0 of hoger.

5. Kun je bij echtscheiding een deel van je ODV-aanspraak meegeven aan je ex-partner?

Ja, dat kan. In het kader van echtscheiding kun je zonder directe belastingheffing over de waarde van de aanspraak, de ODV (gedeeltelijk) vervreemden aan je ex-partner.

Ook kun je de ODV (gedeeltelijk) omzetten in een aanspraak met je ex-partner als gerechtigde voor de ODV-termijnen (vgl. pensioenverevening). Je ex-partner heeft dan recht op uitbetaling van (een deel van) de ODV-termijnen. Indien je ex-partner overlijdt voor het einde van de ODV-uitkeringsperiode, komen de na het overlijden van je ex-partner uit te keren ODV-termijnen weer volledig toe aan jou.

De mogelijkheden voor omzetting van de ODV bij echtscheiding luisteren nauw. Bij schending van de voorwaarden kan de Belastingdienst stellen dat je de ODV hebt afgekocht of dat de ODV ‘onzuiver’ is geworden. In dat geval ben je belasting verschuldigd over de volledige waarde van de ODV, verhoogd met 20% revisierente .

6. Gaat de ODV na mijn overlijden automatisch naar mijn partner?

Dit is afhankelijk van de ODV-overeenkomst en je testament. Doorgaans bepaalt de ODV-overeenkomst dat je erfgenamen de ODV-uitkeringen ontvangen. Ben je gehuwd of geregistreerd partner, dan zal dat via de (quasi-)wettelijke verdeling bijna altijd je echtgenoot/partner zijn.

Overlijd je tijdens de uitkeringsfase van de ODV, dan gaat het recht op de resterende ODV-termijnen over op al jouw erfgenamen (natuurlijke personen). De uitkeringen gaan dan direct in.

Overlijd je terwijl de ODV nog niet uitkeert (opbouwfase), dan gaat het recht op de ODV-termijnen over op al jouw erfgenamen (natuurlijke personen). De ODV-uitkeringen moeten dan ingaan binnen twaalf maanden na jouw overlijden.

Wil je na jouw overlijden de ODV-uitkeringen aan een specifiek persoon laten toekomen? Dan moet je de ODV-overeenkomst en/of je testament aanpassen.

7. Is het verstandig de ODV aan mijn partner na te laten?

Dat ligt eraan. Als jouw partner de ODV nodig heeft voor zijn/haar levensonderhoud, dan is het verstandig de ODV aan hem of haar te laten toekomen.

Heeft jouw partner voldoende inkomen/vermogen om in levensonderhoud te voorzien, dan is het fiscaal nadelig de ODV aan hem/haar te laten toekomen. Als jouw partner kwalificeert als fiscaal partner voor de erfbelasting, heeft hij of zij een partnervrijstelling van circa € 725.000 (cijfers 2023). Als je partner de ODV krijgt, neemt de partnervrijstelling af en daarmee de erfbelasting doorgaans toe. Om fiscale redenen zou je dan de ODV bijvoorbeeld aan je (klein)kinderen kunnen laten toekomen in plaats van aan je partner.

Uit bovenstaande antwoorden blijkt al dat je de ODV slim kunt inzetten voor je financiële planning. Voor vragen kun je contact opnemen met een van onze belastingadviseurs Family Wealth of jouw contactpersoon.