De BV als rechtsvorm: altijd de beste keuze?

Bij het oprichten van uw bedrijf is een van de vragen welke rechtsvorm u kiest. Kiest u een rechtsvorm mét rechtspersoonlijkheid (besloten vennootschap ofwel BV) of zonder (eenmanszaak, vennootschap onder firma en maatschap)? En als u een eenmanszaak hebt, loont het dan misschien om deze om te zetten in een BV? In deze blog leg ik u uit wanneer het omzetten van een eenmanszaak in een BV gunstig voor u kan zijn en hoe u dit kan realiseren.

Om te weten of de BV als rechtsvorm gunstig is voor u en uw bedrijf, is het belangrijk te weten wat deze rechtsvorm precies inhoudt. Het belangrijkste verschil tussen de BV en de eenmanszaak is dat de BV rechtspersoonlijkheid bezit. Oftewel: de BV heeft zelfstandig schulden en bezittingen. Heeft u een eenmanszaak (een onderneming zónder rechtspersoonlijkheid), dan bent u als ondernemer persoonlijk aansprakelijk. Bij een BV bent u dit in principe niet, tenzij er sprake is van onbehoorlijk bestuur oftewel wanbeleid. Een belangrijk gegeven, want gaat het niet goed met uw bedrijf, dan wilt u immers niet dat uw persoonlijke bezittingen ook gevaar lopen.

Verschil in belastingheffing

De eenmanszaak en de BV worden op verschillende wijze belast:

Belastingheffing eenmanszaak
Bij een eenmanszaak betaalt u inkomstenbelasting over de behaalde winst. Hierbij komt u (onder voorwaarden) in aanmerking voor diverse fiscale aftrekposten, zoals de zelfstandigenaftrek, startersaftrek en MKB-winstvrijstelling. De zelfstandigenaftrek is een vast bedrag (€ 6.670 in 2021). Bij een hoge winst levert deze aftrek daarom relatief gezien minder op dan bij een lage winst. Het maximale tarief voor aftrek van de MKB-winstvrijstelling en de zelfstandigenaftrek is 43%, terwijl het maximale tarief van de inkomstenbelasting 49,5%.

Belastingheffing BV
Bij een BV betaalt u vennootschapsbelasting over de behaalde winst. Keert u de winsten van de BV vervolgens privé uit, dan betaalt u hierover aanmerkelijk belangheffing. Deze heffing kan worden uitgesteld. Daarnaast moet u als DGA een zogenoemd gebruikelijk loon in aanmerking nemen, waarover u inkomstenbelasting moet betalen.

Omslagpunt
Wanneer is een BV fiscaal voordeliger ten opzichte van een eenmanszaak? Het omslagpunt ligt in 2021 in de regel bij een jaarwinst van ongeveer 90.000 euro. Is uw winst lager dan dat bedrag? Dan bent u fiscaal gunstiger uit met een eenmanszaak dan met een BV.

Hoe zet u uw eenmanszaak om in een BV?

Komt u op basis van het bovenstaande tot de conclusie dat een BV de beste rechtsvorm zou zijn voor uw bedrijf? Dan kunt u aan de slag en richt u een BV op. Maar wat nu als u al een eenmanszaak hebt en deze wilt gaan omzetten in een BV? Dan zijn er drie mogelijke wegen te bewandelen.

Optie 1: Activa-passiva inbreng

Een activa-passiva inbreng is een eenvoudige methode om een eenmanszaak om te zetten in een BV. Kort gezegd verkoopt u op deze manier alle bedrijfsmiddelen van uw eenmanszaak aan de BV. De bestaande eenmanszaak wordt daarmee gestaakt. Als ondernemer heeft u dan recht op stakingsaftrek. Op hoofdlijnen zien de stappen voor een activa-passiva inbreng er als volgt uit:

1. U richt een BV op bij de notaris en schrijft u in in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
2. U draagt de activa en passiva van de eenmanszaak over aan de BV door middel van een overeenkomst.
3. U staakt uw eenmanszaak door u uit te schrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
4. U neemt de staking van de eenmanszaak op in de aangifte inkomstenbelasting (claimen stakingswinstvrijstelling).

Let op: zijn er fiscale of stille reserves aanwezig, zoals een meerwaarde in een bedrijfspand? Dan moet u hierover inkomstenbelasting betalen. Bovendien kan er sprake zijn van een desinvesteringsbijtelling.

Optie 2: ruisende inbreng

Een variant op de activa-passiva inbreng is de ruisende inbreng. U brengt uw onderneming hierbij in tegen de waarde in het economische verkeer. Als ondernemer moet u afrekenen over de stakingswinst (aanwezige stille reserves en vrijval van fiscale reserves). Ook kan er sprake zijn van een desinvesteringsbijtelling. U hebt in deze optie recht op de stakingsaftrek en aftrek premie stakingswinstlijfrente. U kunt ervoor kiezen om voor (een gedeelte van) de stakingswinst een lijfrente te bedingen bij een verzekeraar, bijvoorbeeld de BV waar u de onderneming inbrengt. Dit leidt tot uitstel van belastingheffing tot het moment dat u met pensioen gaat.

Een voorbeeld. De ondernemer is 60 jaar en wil zijn eenmanszaak gaan omzetten in een BV. De stakingswinst bedraagt € 250.000. De ondernemer heeft in voorgaande jaren geen pensioenaanspraken opgebouwd, premies afgetrokken voor lijfrenten of een FOR gevormd. De stakingswinst, na toepassing van de verschillende ondernemersfaciliteiten, wordt belast tegen het hoogste tarief (49,5% in 2021). De ondernemer kan ook een lijfrente bedingen. Hiervoor mag hij op basis van zijn leeftijd maximaal circa € 240.000 als premies aftrekken. Hierdoor is de ondernemer slechts over € 10.000, na toepassing van de verschillende ondernemersfaciliteiten, direct inkomstenbelasting verschuldigd. Dit wordt dan belast tegen het lage tarief (37,5% in 2021). De lijfrente-uitkeringen worden belast in het jaar waarin deze worden ontvangen.

Op hoofdlijnen zien de stappen voor een ruisende inbreng er als volgt uit:

1. U stelt de inbrengbeschrijving op voor de nieuw op te richten BV.
2. U richt de BV op en brengt de onderneming in door middel van een notariële akte.
3. U schrijft uw BV in bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
4. U staakt uw eenmanszaak door u uit te schrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
5. U neemt de staking van de eenmanszaak op in de aangifte inkomstenbelasting (claimen stakingswinstvrijstelling en eventueel omzetting in lijfrente).

Ruisende inbreng kan met terugwerkende kracht tot 1 januari. U moet vóór 31 maart van het lopende jaar de eenmanszaak hebben ingebracht in de BV om gebruik te kunnen maken van de terugwerkende kracht. Een andere mogelijkheid is om vóór 1 april een intentieverklaring in te dienen bij de Belastingdienst en de eenmanszaak vóor 1 oktober in te brengen in de BV.

Optie 3: geruisloze inbreng

De overdracht van een eenmanszaak naar een BV kan onder bepaalde voorwaarden ook geruisloos, dat betekent (bijna) zonder fiscale afrekening. Eén van de voorwaarden is dat u de aandelen in de BV in beginsel niet binnen een periode van drie jaar mag verkopen. In deze optie brengt u de volledige onderneming in in de BV zonder inkomstenbelasting te betalen over de aanwezige stille reserves. De BV gaat als het ware door met de balans van de eenmanszaak. Hierdoor schuift de verschuldigde inkomstenbelasting die verscholen zit in de meerwaarde van de onderneming door naar de BV.

Een voorbeeld. Stel, de eenmanszaak heeft een laptop op de balans staan met een boekwaarde van € 200 en een waarde in het economische verkeer van € 1.000. Bij een geruisloze inbreng komt deze laptop bij de BV op de balans te staan voor € 200 en kan dit bedrag worden afgeschreven (geen rekening houdende met de restwaarde). Bij een ruisende inbreng wordt eerst afgerekend over het verschil tussen de waarde in het economische verkeer en de boekwaarde, oftewel over € 800. De BV neemt de laptop vervolgens op haar balans op voor € 1.000. Over dit bedrag kan dan worden afgeschreven.

De aanwezige fiscale oudedagsreserve valt bij een geruisloze inbreng wel vrij. Om belastingheffing te voorkomen kunt u hiervoor een lijfrente bedingen bij uw eigen BV.
Op hoofdlijnen zien de stappen voor een geruisloze inbreng er als volgt uit:

1. U stelt een inbrengbeschrijving op voor de nieuw op te richten BV.
2. U dient een verzoek in bij Belastingdienst.
3. U richt de BV op en brengt de onderneming in door middel van een notariële akte.
4. U schrijft de BV in bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
5. U staakt uw eenmanszaak door u uit te schrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
6. U neemt de omzetting van de eenmanszaak in een BV op in de aangifte inkomstenbelasting.

Om te kunnen genieten van een geruisloze inbreng mét terugwerkende kracht tot 1 januari, moet u vóór 1 oktober van het lopende jaar een intentieverklaring hebben geregistreerd bij de Belastingdienst. De notariële inbreng en oprichting van de BV moet vóór 1 april van het volgende jaar plaatsvinden. Ook moet u een verzoek indienen bij de Belastingdienst, zodat zij de vereiste voorwaarden aan de inbreng kunnen vaststellen.

Is uw gekozen rechtsvorm toekomstbestendig?

Het is afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden of de huidige rechtsvorm nog passend is voor de onderneming nu en in de toekomst. Ook de keuze tussen de verschillende manieren om een eenmanszaak om te zetten in een BV hangt sterk af van de huidige situatie en de toekomstverwachting van uw onderneming. En het is ook mogelijk dat u juist uit de BV terug wilt naar een personenvennootschap, zoals de eenmanszaak. Ook dan leiden er meerdere wegen naar Rome. In alle gevallen is het slim om goed na te denken welke rechtsvorm het beste past bij u en uw onderneming.